Trước hàng loạt công trình xây dựng trái phép, sử dụng đất sai mục đích tồn tại dai dẳng dọc Quốc lộ 27, thuộc thôn 8 và thôn 13, xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin (do Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng quản lý), UBND huyện Cư Kuin đã tiến hành cưỡng chế xử lý các trường hợp vi phạm, kiên quyết lập lại kỷ cương, trật tự xây dựng tại địa bàn.
Pháp luật phải được thực thi
Thời gian qua, tình trạng xây dựng trái phép, sử dụng đất sai mục đích trên đất nông nghiệp do Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng quản lý dọc Quốc lộ 27, thuộc thôn 8 và thôn 13, xã Ea Tiêu diễn biến phức tạp, kéo dài với tổng số 58 hộ gia đình, cá nhân vi phạm, 64 công trình, nhà xây dựng trái phép.
Sự việc này ngày càng phức tạp sau khi Công ty Cà phê Việt Thắng có Tờ trình số 15/CTVT-TT, ngày 31/7/2020 đề nghị trả 5,5 ha đất tại khu vực người dân xây dựng trái phép nêu trên về địa phương quản lý, bố trí sử dụng; đây cũng là khu vực được các cấp có thẩm quyền phê quyệt quy hoạch đô thị Trung Hòa.
Với tâm lý “đi tắt, đón đầu” đô thị mới, nhiều hộ đã bỏ số tiền lớn để sở hữu “đất vàng” vị trí mặt tiền Quốc lộ 27. Lầm tưởng rằng diện tích đất này sau khi thu hồi thì UBND huyện sẽ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân sở hữu, các hộ dân tiến hành mua bán với hình thức sang nhượng bằng giấy viết tay, bất chấp sự giám sát của các cơ quan chức năng, tranh thủ ngày đêm xây dựng các công trình, nhà ở kiên cố, ki ốt để kinh doanh buôn bán.
Tăng cường ca máy và nhân lực hỗ trợ người dân tháo dỡ, di chuyển đồ đạc
Theo thống kê, hiện có 6 công ty cà phê thuộc Tổng công ty Cà phê Việt Nam đứng chân trên địa bàn huyện Cư Kuin, với hơn 500 trường hợp lấn chiếm, mua bán, sử dụng đất, xây dựng nhà trái phép trên đất nông nghiệp. Ông Lê Phi Oánh, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng cho biết, công ty được giao quản lý trên 500 ha đất tại địa bàn xã Ea Tiêu, được thực hiện bằng hợp đồng giao nhận khoán và phương án khoán được Tổng Công ty Cà phê Việt Nam phê duyệt. “Việc các hộ nhận khoán xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp là vi phạm pháp luật, vi phạm hợp đồng giao nhận khoán. Công ty và địa phương đã theo dõi, phát hiện, lập biên bản các trường hợp vi phạm và yêu cầu dừng xây dựng, vận động bà con không đầu tư lãng phí nhưng họ không chấp hành. Công tác quản lý gặp khó khăn vì các giao dịch mua bán chỉ là sự thỏa thuận ngầm bằng giấy viết tay, có trường hợp người này mua nhưng viết giấy mang tên người khác. Trong xây dựng, có hiện tượng vận động nhau xây dựng trái phép để người này làm được thì người khác cũng làm được, thậm chí là tập trung đông người để hoàn thành công trình trong một vài ngày” – ông Oánh thông tin thêm.
Hộ dân thực hiện cưỡng chế đề nghị được giúp đỡ vận chuyển tài sản với ông Võ Tấn Huy, Chủ tịch UBND huyện Cư Kuin
Trước tình trạng “loạn” xây dựng trái phép, UBND huyện Cư Kuin tiến hành cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả đối với các trường hợp xây dựng trái phép, sử dụng đất sai mục đích trên đất nông nghiệp do Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng quản lý, dọc Quốc lộ 27 thuộc thôn 8 và thôn 13, xã Ea Tiêu nếu không tự giác tháo dỡ, bắt đầu từ ngày 27 đến ngày 31/5/2022.
Chủ tịch UBND huyện Cư Kuin lắng nghe ý kiến của nguyên Bí thư Tỉnh uỷ Y Luyện Niê Kđăm về vấn đề cưỡng chế các trường hợp xây dựng trái phép
Nhất quán quan điểm cùng chính quyền địa phương trong việc thực hiện cưỡng chế, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Y Luyện Niê Kđăm (trú tại xã Ea Tiêu, huyện Cư Kuin) nhận định: “Người dân liên kết với công ty trồng cà phê nhưng lại lợi dụng xây nhà trái phép để ở là trái quy định của pháp luật, qua đó thấy rõ sự thiếu trách nhiệm trong vấn đề quản lý tài sản Nhà nước của công ty TNHH MTV cà phê Việt Thắng. Việc cưỡng chế buộc khắc phục hậu quả đối với các trường hợp vi phạm là cấp thiết, đúng theo chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Đề nghị, UBND huyện Cư Kuin phải xử lý nghiêm minh, không dừng lại ở một vài hộ mà tiến tới xử lý tất cả các trường hợp vi phạm tương tự, sớm ổn định lại tư tưởng của nhân dân”.
Tạo điều kiện tốt nhất để hỗ trợ người dân
Ông Võ Tấn Huy cho biết, sau khi UBND huyện ban hành phương án chi tiết buộc khắc phục hậu quả đối với 58 hộ dân, qua công tác nắm tình hình và gặp gỡ, làm việc, các hộ gia đình, cá nhân vi phạm có thái độ gay gắt, không đồng ý tháo dỡ công trình vi phạm và không hoàn trả lại hiện trạng đất ban đầu, thậm chí nổi lên tình trạng kích động, xúi giục, tổ chức tập trung đông người trái pháp luật để đàn áp, ngăn chặn, đe dọa, gây áp lực cho những hộ dân đang có ý thức, trách nhiệm chấp hành quyết định của UBND huyện là tự giác tháo dỡ công trình vi phạm trước thời điểm cưỡng chế. Một bộ phận người dân thiếu hiểu biết pháp luật còn treo băng rôn, biểu ngữ đề nghị cơ quan chức năng hủy bỏ cưỡng chế, thậm chí cho rằng việc cưỡng chế các công trình vi phạm là trái với Nghị định 135 của Chính Phủ, gây mất an ninh trật tự tại địa bàn. Trước những thách thức đó, UBND huyện đã chỉ đạo các lực lượng nhanh chóng nắm bắt tình hình, rà soát, xác minh đối tượng để nhắc nhở, răn đe và căn cứ mức độ vi phạm để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật nếu tái phạm.
Cùng với đó, các tổ chức, đoàn thể trên địa bàn huyện Cư Kuin và UBND xã Ea Tiêu đã tích cực tổ chức tuyên truyền, vận động giải thích các quy định pháp luật liên quan đến đất đai, hoạt động xây dựng, công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo và phân tích các lỗi vi phạm đối với việc xây dựng trái phép, đồng thời đề nghị các hộ dân tự giác tháo dỡ công trình vi phạm. UBND huyện cũng giao UBND xã Ea Tiêu theo dõi, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, hoàn cảnh của các trường hợp vi phạm thuộc diện khó khăn, bị khuyết tật,… để có biện pháp vận động tháo dỡ, hỗ trợ hợp tình hợp lý.
Thông qua các việc làm trên, nhiều hộ dân đã nhận thức được việc làm sai quy định và chủ động tự giác vận chuyển đồ đạc, vật dụng sinh hoạt, tháo dỡ, tôn, mái che,… trước thời điểm cưỡng chế. UBND huyện cũng hỗ trợ tối đa nhân lực, vật lực sẵn sàng
Ông P.N.Q một trong số 5 trường hợp liên quan cán bộ, đảng viên phải thực hiện cưỡng chế cho biết, gia đình nhận giao khoán đất với công ty để trồng cà phê cách đây 20 năm. Thời điểm đó trên khu đất đã có nền sẵn nên ông Q. dựng nhà và có cơi nới thêm với mục đích để nông cụ, nông sản… sau khi được tuyên truyền, ông chấp nhận tháo dỡ. Ông Q. nói thêm, bản thân là cán bộ nên phải gương mẫu chấp hành; sau đó, ông đứng ra vận động các hộ dân xung quanh chấp hành quyết định của chính quyền. Vì “đi đầu”, ông Q. chịu áp lực khi một số hộ không đồng tình việc dỡ công trình trái phép.
“Đến nay, toàn bộ các trường hợp vi phạm (64/64 công trình) đã tự tháo dỡ. UNBD huyện cũng đã huy động tối đa các lực lượng, tăng cường ca máy phục vụ công tác cưỡng chế. Trong thời gian thực hiện cưỡng chế, UBND huyện sẽ tiếp tục chỉ đạo các ngành liên quan chuyển từ cưỡng chế sang hỗ trợ với những hộ dân có nguyện vọng được giúp đỡ để giảm bớt tổn thất về tài sản cho nhân dân” – Ông Võ Tấn Huy nêu quan điểm.
Cần nhìn nhận rõ bản chất vấn đề
Trước thời điểm diễn ra cưỡng chế, một số hộ dân kiến nghị việc thu hồi đất của Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng để bàn giao về địa phương và hợp thức hóa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.
Ông Võ Tấn Huy cho biết, diện tích đất Công ty TNHH MTV Cà phê Việt Thắng được UBND tỉnh cho thuê để sản xuất nông nghiệp bị các hộ gia đình, cá nhân thuộc thôn 8 và thôn 13 xã Ea Tiêu lấn chiếm, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng nhà trên đất được UBND tỉnh Đắk Lắk giao cho Công ty TNHH MTV cà phê Việt Thắng quản lý sử dụng, không phải là đất của các hộ gia đình được UBND huyện công nhận và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Theo Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013, văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh thì diện tích đất các Công ty đang quản lý theo phương án sử dụng đất đã được phê duyệt thì các hộ nhận khoán không thuộc trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; diện tích đất các công ty rà soát, bàn giao về địa phương quản lý sẽ phải lập phương án sử dụng đất theo đúng trình tự, thủ tục quy định, theo quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, phù hợp với tình hình phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Hiện nay, tình trạng các hộ dân xây dựng nhà, sử dụng đất sai mục đích trên đất nông nghiệp do UBND các xã quản lý và do các Công ty TNHH MTV cà phê Việt Thắng quản lý diễn biến phức tạp với số lượng lớn. UBND huyện đã ban hành nhiều văn bản để chỉ đạo xử lý tình trạng này. Cụ thể, UBND huyện đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan, UBND các xã phối hợp với các Công ty TNHH MTV cà phê tham mưu UBND huyện tiến hành rà soát, phân loại các trường hợp vi phạm và có kế hoạch, lộ trình xử lý cụ thể, đúng theo quy định của pháp luật, đúng các quy hoạch và phù hợp với tình hình thực tiễn tại địa phương. Riêng 58 hộ dân với 64 công trình vi phạm nói trên tiến hành cưỡng chế trước bởi nằm trong khu vực đã quy hoạch Đô thị Trung Hòa.
Ông Võ Tấn Huy cũng thừa nhận, chính sự thiếu kiểm tra, giám sát, buông lỏng quản lý nhà nước trong trật tự xây dựng từ xã đến huyện, thiếu sự phối hợp kiểm tra và xử lý chưa kiên quyết giữa UBND xã Ea Tiêu và Công ty Cà phê Việt Thắng nên đã để xảy ra những sai phạm trên.
Thêm vào đó, Công ty Cà phê Việt Thắng chưa quản lý chặt chẽ, chưa kiểm tra việc thực hiện hợp đồng giao nhận khoán (đây là diện tích đất nhận khoán thuộc sự quản lý của Công ty được UBND tỉnh cho thuê để sản xuất nông nghiệp). Ngay sau khi hoàn thành cưỡng chế, UBND huyện sẽ tổ chức họp rút kinh nghiệm, kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan.