Chung tay gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống

Tỉnh Đắk Lắk phục dựng nghi lễ, lễ hội truyền thống của dân tộc thiểu số, góp phần bảo tồn di sản văn hóa và phát triển du lịch. Những nghi lễ mang giá trị nhân văn sâu sắc, tôn trọng thiên nhiên và kinh nghiệm lưu truyền qua thế hệ.

Giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể ở Đắk Lắk

Để bảo tồn và phát triển giá trị di sản văn hóa phi vật thể, tỉnh Đắk Lắk đã tích cực phục dựng các nghi lễ, lễ hội truyền thống đặc sắc của các dân tộc thiểu số trên địa bàn. Cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên nói chung, Đắk Lắk nói riêng, đều sở hữu nhiều nghi lễ, lễ hội truyền thống độc đáo và mang giá trị nhân văn sâu sắc.

Giá trị nhân văn cao đẹp trong các nghi lễ truyền thống

Các nghi lễ và lễ hội truyền thống của các dân tộc thiểu số tại Đắk Lắk đã được phục dựng và tổ chức thông qua các liên hoan, chương trình văn hóa, văn nghệ. Các nghi lễ cúng no đủ, cầu mưa, cầu mùa của dân tộc Êđê; lễ cúng bến nước của người M’nông; lễ Cấp sắc của người Dao Tiền… được tổ chức và tái hiện để thể hiện giá trị nhân văn cao đẹp của các dân tộc.

Nghi lễ cúng rước hồn lúa về kho của người M’nông được tái hiện tại Liên hoan Văn hóa Cồng chiêng tỉnh Đắk Lắk lần thứ 3. Điều quan trọng trong các nghi lễ không chỉ là sự thiêng liêng, tâm linh mà còn chứa đựng những ý nghĩa sâu xa về cuộc sống, tình cảm gia đình, ứng xử với thiên nhiên. Mỗi nghi lễ đều thể hiện bản sắc riêng của từng dân tộc, từ nếp ăn, nếp nghĩ đến nếp làm, được hình thành và lưu truyền qua nhiều thế hệ.

Sự đa dạng trong cách thực hiện nghi lễ

Dù có những khác biệt trong cách thực hiện nghi lễ, nhưng về cơ bản, các dân tộc vẫn kế thừa và phát huy những giá trị tốt đẹp từ thế hệ trước. Ví dụ, đối với người Êđê, việc chọn địa điểm thực hiện nghi lễ là rất quan trọng. Theo truyền thống, họ chọn đất rộng, bằng phẳng, gần cây cổ thụ có nhiều tổ ong để chứng tỏ đây là đất lành. Xung quanh khu vực tổ chức lễ cúng, có chuông gió, khiên, dao để xua đuổi tà ma, những điều không may mắn. Trong nghi lễ, không thể thiếu phần dựng kho lúa tượng trưng.

Dân làng chia sẻ về quan trọng của lễ cúng

Già làng Y Nghi Êban, buôn Sút M’drang chia sẻ: “Đối với người Êđê, kho đựng lúa rất quan trọng trong cuộc sống, không chỉ gìn giữ tài sản của gia đình mà còn tượng trưng cho sự no đủ. Vì vậy, quá trình làm kho lúa rất tỉ mỉ.” Các dân làng cùng chuẩn bị và tham gia lễ cúng no đủ của người Êđê. Đồng thời, Lễ cúng rước hồn lúa về kho của người M’nông cũng thể hiện sự tôn trọng thiên nhiên và công ơn của người dân đối với những thế hệ trước.

Nỗ lực giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống

Phục dựng nghi lễ, lễ hội là bước quan trọng để khôi phục không gian văn hóa cồng chiêng trong các buôn làng, bảo tồn tập quán tốt đẹp của các dân tộc. Đây không chỉ giữ gìn di sản văn hóa mà còn góp phần phát triển du lịch, kinh tế – xã hội của địa phương. Để thành công trong việc phục dựng một nghi lễ truyền thống, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và cộng đồng chủ thể.

Nghi lễ Cấp sắc của người Dao Tiền

Ví dụ, trước khi tổ chức phục dựng Lễ Cấp sắc của người Dao Tiền, Phòng Văn hóa – Thông tin huyện đã nghiên cứu tài liệu, điền dã để nắm bắt đặc điểm, nội dung, trình tự tiến hành của lễ. Điều này giúp thể hiện rõ nét nội dung và bản sắc của lễ, hướng đến các giá trị tốt đẹp của truyền thống.

Sự chủ động của cộng đồng trong việc giữ gìn di sản văn hóa

Ngày nay, cộng đồng dân tộc đã dần thay đổi nhận thức, chủ động giữ gìn bản sắc văn hóa của mình. Ví dụ, Lễ cúng bến nước tại buôn Ea Yông A đã được tổ chức và chuẩn bị một cách tỉ mỉ, tạo nên không gian văn hóa truyền thống đặc sắc và nhân văn.

Hiệu quả từ việc phục dựng nghi lễ truyền thống

Nhiều nghi lễ, lễ hội sau khi được phục dựng đã được cộng đồng duy trì tổ chức thường xuyên, thu hút nhiều du khách tham gia trải nghiệm. Điều này không chỉ bảo tồn giá trị văn hóa mà còn hướng tới phát triển du lịch cộng đồng, mang lại sinh kế bền vững cho người dân tộc thiểu số.

Nguồn thông tin được tham khảo từ: baodaklak
Nội dung được biên tập bởi: buonmathuot_.info