Để tiếng chiêng mãi ngân vang

Cồng chiêng là di sản văn hóa vô giá của dân tộc Giarai và được bảo tồn tại huyện Ea H’leo. Đội chiêng buôn Treng với 30 thành viên đã đạt nhiều thành tích xuất sắc trong các hội thi cồng chiêng. Nghệ nhân Y Nay Ksơr và ông Đoàn Long Hưng là những người có đóng góp quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng. Tuy nhiên, việc tìm người tiếp nối và quan tâm đến cồng chiêng vẫn còn khó khăn.

Không gian văn hóa cồng chiêng là một di sản vô giá và là niềm tự hào từ lâu đời của dân tộc Giarai tại huyện Ea H’leo. Để đảm bảo tiếng cồng chiêng vẫn vang lên giữa ngàn núi, chính quyền và người dân trong huyện luôn cố gắng bảo tồn và truyền dịp từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mặc dù đã có niềm đam mê với cồng chiêng từ khi còn trẻ, nhưng Kpă Y Chua (SN 1980, ở buôn Treng, xã Ea H’leo, huyện Ea H’leo) mới có cơ hội học đánh cồng chiêng khi đủ 16 tuổi. Tuy nhiên, trong những năm 1995 – 2000, nhiều gia đình dân tộc thiểu số đã bán hết cồng, trống, chum, ché… vì lo sợ văn hóa cồng chiêng sẽ mai một. Vì lẽ đó, vào năm 1998, Y Chua đã thành lập đội chiêng ở buôn Treng với sự tham gia của hơn 10 người. Ban đầu, nhiều người dân đã phản đối, nhưng dần dà họ nhận ra rằng cuộc sống không thể thiếu tiếng cồng chiêng. Và từ đó, mỗi khi có lễ hội hoặc thông báo vui buồn, đội chiêng buôn Treng đều được mời đến diễn tấu. Hiện nay, đội chiêng buôn Treng có 30 thành viên và thường tham gia các hội thi, liên hoan văn hóa cồng chiêng trong và ngoài tỉnh, đạt được nhiều thành tích xuất sắc. Ngoài ra, tại xã Ea Ral, không ai là không biết đến nghệ nhân Y Nay Ksơr (SN 1966, trú buôn Tùng Tăh), người được xem là “đại thụ” của nghệ thuật đánh cồng chiêng Giarai. Ông không chỉ làm tốt vai trò dẫn dắt đội chiêng buôn Tùng Tăh mà còn truyền dạy cách đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ trong huyện. Ông cũng sưu tầm và ghi chép lại các bài chiêng cổ từ những thế hệ trước để trau dồi kiến thức và truyền dạy lại cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, ông còn biết chơi và tự chế tác nhiều loại nhạc cụ khác của dân tộc như đàn t’rưng, k’ni, krông pút, đinh t’linh, đinh đoong… Hằng năm, ông tham gia dạy 2-3 lớp cồng chiêng, giúp nhiều người trẻ học thành thạo và có thể kiếm thu nhập từ việc chơi nhạc cụ truyền thống này. Ông cũng chia sẻ rằng để đánh cồng chiêng phải có sự điều chỉnh độ mạnh nhẹ lực của tay để tạo âm thanh đặc biệt. Để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng, huyện Ea H’leo hiện có 5 đội cồng chiêng Êđê và Giarai. Hàng năm, huyện tổ chức lớp truyền dạy cồng chiêng cho thanh thiếu niên và tổ chức nhiều lễ hội truyền thống để phục dựng các tiết mục văn hóa cồng chiêng. Tuy nhiên, việc giữ gìn và phát h

Hỏi đáp về nội dung bài này

Câu hỏi 1: Văn hóa cồng chiêng là gì và có ý nghĩa gì đối với đồng bào dân tộc Giarai?
Trả lời: Văn hóa cồng chiêng là di sản vô giá và là niềm tự hào từ bao đời nay của đồng bào dân tộc Giarai ở huyện Ea H’leo. Đây là một phần không thể thiếu trong cuộc sống và văn hóa của dân tộc này, mang ý nghĩa về truyền thống, tinh thần đoàn kết và văn hóa cộng đồng.

Câu hỏi 2: Vì sao nhiều hộ dân tộc thiểu số đã bán hết chiêng và các nhạc cụ truyền thống?
Trả lời: Trong những năm 1995 – 2000, nhiều hộ dân tộc thiểu số tại chỗ đã bán hết chiêng, trống, chum, ché… do lo sợ văn hóa cồng chiêng mai một. Việc này đã ảnh hưởng đến việc truyền dạy và tồn tại của nghệ thuật cồng chiêng.

Câu hỏi 3: Ai là người đứng ra vận động và thành lập đội chiêng buôn Treng?
Trả lời: Y Chua (SN 1980, ở buôn Treng, xã Ea H’leo, huyện Ea H’leo) là người đứng ra vận động và kêu gọi được khoảng hơn 10 người trong buôn thành lập đội chiêng. Ban đầu, nhiều người dân đã phản đối, nhưng dần dà họ nhận ra tầm quan trọng của tiếng chiêng trong cuộc sống và văn hóa của họ.

Câu hỏi 4: Nghệ nhân Y Nay Ksơr đóng vai trò gì trong việc bảo tồn và phát huy nghệ thuật đánh chiêng?
Trả lời: Nghệ nhân Y Nay Ksơr được xem là “đại thụ” của nghệ thuật đánh chiêng Giarai. Ông không chỉ dẫn dắt đội chiêng của buôn, mà còn truyền dạy cách đánh cồng chiêng cho thế hệ trẻ. Ông cũng sưu tầm và ghi chép lại các bài chiêng cổ từ những thế hệ đi trước để trau dồi cho bản thân và truyền dạy lại cho thế hệ trẻ.

Câu hỏi 5: Công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng ở huyện Ea H’leo gặp những khó khăn gì?
Trả lời: Việc giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng trên địa bàn huyện Ea H’leo gặp không ít khó khăn. Đáng lo ngại hơn là sự thờ ơ của lớp trẻ về loại nhạc cụ truyền thống này và người biết chơi chiêng ngày càng già đi. Việc tìm người để duy trì và tiếp nối mạch văn hóa cồng chiêng cũng không dễ dàng. Do đó, cần sự quan tâm và hỗ trợ nhiều hơn từ các cấp, các ngành và sự tham gia đóng góp ý kiến của các chuyên gia văn hóa để bảo tồn và phát triển nghệ thuật cồng chiêng.

Nguồn thông tin được tham khảo từ: baodaklak
Nội dung được biên tập bởi: buonmathuot_.info