Mát lành bến nước – Báo Đắk Lắk điện tử

Bến nước là mạch sống của buôn làng dân tộc Êđê, nơi gặp gỡ, trò chuyện và thực hiện nghi lễ tâm linh. Người dân trân trọng và gìn giữ bến nước để duy trì sự sống và văn hoá truyền thống.

Bến nước – Mạch sống của buôn làng Êđê

Từ bao đời nay, bến nước đầu nguồn vẫn được đồng bào Êđê xem như là mạch sống của buôn làng. Mỗi sáng sớm hay chiều tối, bến nước buôn Kli A (phường Đạt Hiếu, thị xã Buôn Hồ) lại râm ran tiếng trò chuyện của bà con buôn làng đến đây lấy nước, tắm giặt. Người dân trong buôn luôn cùng nhau gìn giữ rừng cây cổ thụ rợp bóng mát xung quanh bến nước để giữ mạch nước chưa bao giờ cạn.

Người Êđê khi chọn đất để lập buôn làng phải chọn nơi có nguồn nước dồi dào, trong lành nhằm phục vụ nhu cầu sinh hoạt cho cả cộng đồng. Nước không chỉ là nguồn sống vô tận mà còn có ý nghĩa tín ngưỡng tâm linh từ thế hệ này đến thế hệ khác. Vì những ý nghĩa thiêng liêng đó, người Êđê đã hình thành một truyền thống tốt đẹp là vô cùng trân trọng nguồn nước, cũng như trân quý hạt muối, hạt gạo.

Việc bồi đắp và duy trì sự sống cho bến nước của mỗi buôn làng là trách nhiệm của toàn bộ thành viên trong cộng đồng. “Dù bây giờ đã có nước giếng để sử dụng, nhưng mỗi ngày tôi vẫn cùng con cháu đến bến nước để lấy nước về uống, nấu rượu cần và phục vụ cho sinh hoạt. Với tôi nguồn nước này không chỉ ngọt mát, trong lành mà còn mang lại sức khoẻ và sự may mắn. Để giữ cho bến nước sạch sẽ, chúng tôi luôn bảo bản con cháu phải có ý thức bảo vệ rừng đầu nguồn, không xả rác và có ý thức dọn dẹp mỗi khi đến lấy nước”, chia sẻ của bà H’Knul Niê.

Ở buôn Kli A, bến nước đã được đầu tư xây dựng và tu sửa để phục vụ cộng đồng. Con đường mòn dẫn từ buôn xuống bến nước đã được xây thành bậc để chống trơn trượt. Khu vực bờ tường và ống dẫn nước cũng được bê tông hóa, sử dụng ống nhựa làm máng nước. Năm 2007, cơn bão số 2 đã gây thiệt hại gần 40 m3 gỗ tại rừng đầu nguồn, nhưng ngay sau đó đã có sự hỗ trợ từ các tổ chức, hội, đoàn thể trên địa bàn thị xã để tái tạo lại rừng nguyên sinh.

Bến nước – Nơi gặp gỡ, trò chuyện và thực hiện các nghi lễ

Như ở buôn Kli A, hiện nay vẫn còn nhiều buôn làng giữ được bến nước, điển hình như bến nước buôn Ju, buôn Kmrông Prơng A, buôn Kmrông Prơng B (xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột); bến nước buôn Nur (xã Cư Pơng, huyện Krông Búk); bến nước Đăm Di ở buôn Sah A (xã Ea Tul, huyện Cư M’gar)… Bến nước không chỉ là nơi cung cấp nguồn nước sinh hoạt mà còn là nơi dân làng cùng gặp gỡ, trò chuyện và thực hiện các nghi lễ trong đời sống tín ngưỡng. Với quan niệm vạn vật hữu linh, người Êđê tin rằng bến nước cũng có thần linh trú ngụ, cai quản nên hằng năm sau khi thu hoạch xong mùa màng thường tiến hành lễ cúng bến nước để cảm ơn các thần linh đã cho mưa thuận gió hòa, buôn làng ấm no, hạnh phúc.

Trải qua hàng trăm năm, bến nước của buôn làng vẫn đêm ngày tuôn chảy dòng nước trong vắt, mát lành. Tình yêu, sự trân quý từng giọt nước chảy từ mạch rừng thiêng đã thấm sâu vào trong tâm hồn mỗi con người Tây Nguyên; nhắc nhở họ ghi nhớ, gìn giữ những nét đẹp văn hóa của dân tộc mình trên miền đất đỏ bazan.

Nguồn thông tin được tham khảo từ: baodaklak
Nội dung được biên tập bởi: buonmathuot_.info