Trong bài viết “Cộng đồng Y5Cafe cùng nhau bàn cách diệt ve sầu !” chúng ta đã cùng bàn luận và đã đưa ra được rất nhiều ý kiến diệt ve sầu. Hôm nay Y5Cafe xin giới thiệu bài viết của anh Lê@, xem như phát súng mở màn cho phong trào tiêu diệt ve sầu bởi nay là thời điểm thích hợp nhất để bà con nông dân cà phê chung tay diệt ve sầu.
Xem thêm bài: Cộng đồng Y5Cafe cùng nhau bàn cách diệt ve sầu !
Nguyên nhân của sự phá hoại
Vào mùa này, đi đâu ta cũng nghe tiếng ve kêu râm ran, tiếng ve như nhắc nhớ các cô cậu học trò, rồi đây sẽ xa trường lớp, xa thầy cô, xa bạn bè; nhiều người xa quê luôn không thể nguôi ngoai trong lòng khi nghe tiếng ve đâu đó vang lên…có lẽ đó là nguyên nhân chính mà chúng ta luôn gọi là “ve sầu” ?
Ve sầu trong tiếng Anh là Dry Flies (Ruồi khô), nguyên nhân của nó là do dân Nam Mỹ nhìn thấy các xác khô của con ve trên cây sau khi lột xác từ ấu trùng để trở thành con ve trưởng thành.
Ve sầu là một siêu họ côn trùng, có vòng đời từ một ấu trùng để thành một con ve trưởng thành thường từ 2 đến 5 năm, ve sầu đang làm khổ bà con nông dân cà phê mình là loài Magicicada có vòng đời thường là 17 năm, đôi khi là 13 năm.
“Tháng 3 mùa con ong đi lấy mật” chính là lúc ve sầu hoạt động, ấu trùng từ dưới đất chui lên cây, lột xác để trở thành con ve trưởng thành và bay đi tìm bạn đời, tiếng kêu veve là của con ve đực dụ con ve cái, sau khi giao phối ve cái sẽ đào một rãnh trên cây để đẻ trứng, ve cái đẻ trứng nhiều lần mà tổng số trứng một con ve cái đẻ ra vào khoảng 200 trứng, đời sống của chú ve chỉ kéo dài được 1 tháng sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ duy trì nòi giống của mình và chỉ sau 6 đến 8 tuần lễ thì trứng sẽ nở thành ấu trùng và rơi xuống đất, ấu trùng đào đất để ẩn mình ở độ sâu từ 0,3 đến 2,5 m, ấu trùng cắn hút nhựa rễ cây suốt 17 năm sau mới lên lại cành cây để lột xác thành ve.
Nhiều năm nay ve sầu đã phá hoại không biết bao nhiêu vườn cà phê đang sung sức, làm thiệt hại không biết bao nhiêu mà kể, bà con nông dân đã tìm mọi biện pháp để tận diệt nhưng không xong, các nhà nghiên cứu về hóa chất cũng đành bó tay vì không tìm ra được thuốc chữa, nhiều nhà “lãnh đạo học” thường đặt ra câu hỏi 5W để lập báo cáo là What: Cái gì, Why: Tại sao, When: Khi nào, Where: Ở đâu và Who: Do ai?…Câu trả lời là do chính mình, mình không tôn trọng quy luật tự nhiên, không biết nhà nghiên cứu vĩ đại nào (Who) cho ra và phổ biến một loại hoá chất trộn với mỡ xay để bôi lên cây diệt kiến, sau một thời gian không còn tìm thấy chú kiến nào nên trứng ve tha hồ mà nở ra thành ấu trùng chui vào lòng đất cắn rễ cà phê. Ve sầu phát triển đến mức mỗi khi vào vườn thì nhận lấy những hạt chất thải của ve mà tưởng như mưa, ve bay tông vào người ngã lăn ra đầy mặt đất .
Cũng xin đừng hỏi Why? mà phải trả lời ngay là do chúng ta đã tận diệt hết thiên địch; Thiên địch theo định nghĩa của Wikipedia là các loài sinh vật được sử dụng để diệt trừ các sâu bệnh hại, bảo vệ mùa màng, các loài thiên địch thường là chuồn chuồn, bọ ba khoan, chim sâu…và kiến vàng. Thiên địch còn có nghĩa là “ Kẻ thù tự nhiên của sâu hại”
Kinh nghiệm diệt ve sầu
Xác định nguyên nhân chính của sự tàn phá do ve sầu gây ra là do chúng ta đã diệt hết kiến vàng nên không còn ai ăn trứng ve sầu, thì nay chúng ta phải nuôi lại kiến và tận diệt ve sầu; muốn nuôi lại kiến vàng thì phải đi tìm tổ kiến vàng mang về vườn mình nuôi.
Theo kinh nghiệm nhiều vùng thì bà con vào các khu có cây rậm, có nhiều hơi ẩm nơi đó sẽ có nhiều tổ kiến vàng, nhẹ tay cắt nguyên cành cây có tổ kiến bỏ vào túi ni lông mang về thả ở vườn mình, để kiến vàng ở lại và phát triển thì lúc mang kiến về nên cho thêm tí thịt mỡ treo trên cành cây; kiến sẽ ăn trứng ve, tiêu diệt kiến đen cũng như rệp sáp…
Cho đến nay, chưa có tài liệu hay công trình nghiên cứu nào đánh giá rằng ve sầu có lợi cho mùa màng, chỉ thấy có hại nên cần phải diệt ve, hiện đang là thời điểm thích hợp nhất để diệt ve sầu vì vòng đời của ve sầu trưởng thành là chỉ sống 1 tháng để giao phối và đẻ trứng, diệt ve khi mà nó chưa kịp đẻ trứng là hiệu quả nhất, bằng cách ban đêm chúng ta thắp đèn (đèn điện, đèn bình ắc quy, đèn dầu) hoặc đốt lửa…tạo ánh sáng để ve xông vào và ta cứ việc bắt sống, ban ngày có thể dùng vợt (tự chế) để bắt ve trên cây…ve sầu còn là món khoái khẩu của dân nhậu, ve sầu rửa sạch ngắt cánh phi hành dầu để chiên vàng, thêm vào ít rau thơm và đậu phụng rang giã nhỏ cùng bánh tráng nướng là tuyệt chiêu mà chỉ có nông dân ta mới có, vì chưa ai thấy nhà hàng sang trọng nào ghi tên món ve sầu trong menu của họ.
Hãy nhanh chân lên, vì thời gian của mùa ve sầu đẻ trứng không còn nhiều, chúng ta làm liên tục và kiên trì trong nhiều năm thì chắc rằng ve sầu không còn là nỗi lo mà chỉ còn là tiếng ca đầy ắp kỷ niệm, làm thư thái tâm hồn ta vào những trưa hè oi bức.
Lê@ (Giacaphe.com)